Rzeka Rospuda – Kajaki Olsztyn – wypożyczalnia, spływy kajakowe

„Rzeka Rospuda” – 63.00 km

Dolina Rospudy czyli „nie tędy droga”. Szlak niezwykłą rzeką przez obszary chronione w ramach sieci Natura 2000, na skraju Puszczy Augustowskiej. Szlak wije się w niezwykle widowiskowym obszarze polodowcowym, w bagnistej dolinie o wysokim stopniu naturalności, z roślinnością torfowiskową a w korycie rzeki występują licznie głazy narzutowe.

Rospuda płynie poprzez formy rzeźby młodoglacjalnej: jeziora rynnowe, ozy i płaskie powierzchnie sandrowe. Krajobraz ten jest wynikiem działalności lądolodu skandynawskiego w okresie zlodowacenia bałtyckiego. Rynna, w której płynie Rospuda, została wyżłobiona przez potok płynący pod lodowcem, ozy powstały z materiału akumulowanego przez płynącą wodę a sandr to rozległy stożek napływowy, zbudowany ze żwirów i piasków osadzonych przez wody wypływające spod lodowca.

Na trasie liczne świadectwa kultury materialnej jak dawne młyny w Bakałarzewie i Raczkach, miejsca kultu jak uroczysko Święte Miejsce najprawdopodobniej usytuowane na miejscu dawnego cmentarza i cerkwi, czy pozostałości majątku Paców w Dowspudzie gdzie w XIX w. hrabia Pac sprowadził grupę farmerów szkockich i angielskich, aby upowszechniali wśród miejscowej ludności nowoczesne techniki rolnicze i rzemieślnicze. Osadnicy założyli nową wieś o nazwie Szkocja oraz folwarki: Covenlock, New York (Pruska Wielka), Longwood (Ludwinowo), Linton, Berwik (Korytki) i Bromfield (Józefowo). Pod kierunkiem szkockich mechaników uruchomiono też w 1816r. wytwórnię machin, trzecią tego rodzaju fabrykę w kraju.

Szlak może być kontynuowany Kanałem Augustowskim i dalej rzekami: Nettą, Biebrzą, Narwią i Wisłą aż do Bałtyku…

Szczegółowy opis szlaku

km [w dół rzeki]	km [w górę rzeki]	Opis
0.00	63.00	Miejscowość Filipów – dogodne miejsce rozpoczęcia spływu na południowym krańcu jez. Kamiennego (pow. 0.40km2), poniżej kamiennego, łukowego mostku.
0.40	62.60	Rzeka bardzo płytka i wąska, dno piaszczyste. Docieramy do mostu w ciągu drogi Suwałki-Kowale Oleckie. Pod mostem płytko i kamieniście.
0.60	62.40	Nadal płyniemy wąską, płytką rzeką wśród trzcin.
0.90	62.10	Mijamy lokalny mostek drogowy. Pod mostem płycizny i kamienie. Dalej płyniemy płytką, zatrzcinioną rzeką.
4.80	58.20	Wpływamy na niewielkie zarośnięte jez. Długie Filipkowskie (pow. 0.25km2).
6.10	56.90	Cały czas płyniemy na południe i osiągamy wypływ rzeki w trzcinowisku.
6.60	56.40	Przepływamy pod mostem drogowym w m. Szafranki. Pod mostem kamienie. Dalej nurt wartki.
13.50	49.50	Przepływamy pod mostem drogowym w m. Matłak. Pod mostem kamienie.
13.70	49.30	Wpływamy na rynnowe jez. Garbas (pow. 1.45km2). Jezioro otoczone niezwykłymi polodowcowymi formami jak ozy.
14.60	48.40	Płyniemy na południe i osiągamy wypływ rzeki. Mijamy mostek. Przed nami odcinek rzeki z szybkim nurtem i powalonymi drzewami.
15.00	48.00	Mijamy kolejny lokalny mostek drogowy.
15.60	47.40	Wpływamy na niewielkie jez. Głębokie.
16.10	46.90	Przy wypływie rzeki drewniana kładka i bystrze z kamieniami. Zaczyna się odcinek rzeki z wartkim nurtem, powalonymi drzewami i głazami w korycie. Płyniemy zalesionym odcinkiem z wysokimi niekiedy brzegami.
19.00	44.00	Rzeka rozszerza się tworząc rozlewisko przed młynem z przełomu XIX/XX wieku.
20.20	42.80	Docieramy do m. Bakałarzewo. Przy młynie przenoska ok. 50m. lewym brzegiem. Kajaki wodujemy pod łukowym mostem drogowym.
20.40	42.60	Wpływamy na kolejne rynnowe jez. Sumowo (pow. 77.40km2) na lewym brzegu widoczny kościół p.w. św. Jakuba Apostoła z 1936r. Nadal kierujemy się na południe.
24.90	38.10	Pod koniec jezioro zwęża się w kierunku wschodnim. Osiągamy wypływ rzeki. Płyniemy szeroką, malowniczą rzeką wśród drzew.
25.90	37.10	Przepływamy pod mostem drogowym w m. Kotowina. Płyniemy szeroką rzeką wśród podmokłych łąk. Nurt leniwy.
27.70	35.30	Ujście rzeki do niewielkiego jez. Okragłe (pow. 0.44km2).
28.60	34.40	Wypływ rzeki zaraz za jedyną widoczną na prawym brzegu rybaczówką, przy ścianie lasu, w kierunku południowo-zachodnim.
31.20	31.80	Ujście rzeki do niezwykle wąskiego rynnowego jez. Bolesty (pow. 1.30km2) położonego wśród atrakcyjnych form polodowcowych.
34.70	28.30	Wypływ rzeki na końcu wąskiej szyi jeziora.
34.50	28.50	Mijamy most drogowy w m. Małe Raczki.
35.20	27.80	Dopływamy do tamy elektrowni wodnej w dawnym młynie w m. Małe Raczki. Na lewym brzegu pole biwakowe. Kajaki przenosimy lewym brzegiem i wodujemy poniżej elektrowni.
36.00	27.00	Za elektrownią wpływamy w zalesiony odcinek rzeki o szybkim nurcie i licznych płyciznach. Mijamy głazy narzutowe w korycie rzeki.
38.10	24.90	Nisko zawieszony kratownicowy most kolejowy.
39.20	23.80	Przepływamy pod mostem drogowym w m. Raczki. Nadal kamienisty odcinek rzeki.
41.40	21.60	Mijamy drewnianą kładkę w m. Dowspuda, rzeka rozszerza się. Niedaleko na prawym brzegu ruiny pałacu w stylu neogotyku angielskiego Paców z zachowanym portykiem.
44.50	18.50	Mijamy most w ciągu drogi Kuriaki-Sucha Wieś. Niedaleko na lewym brzegu pole biwakowe. Dalej wpływamy w zalesiony obszar, z wysokimi brzegami i głazami w nurcie.
49.70	13.30	Docieramy do uroczyska Święte Miejsce – miejsce kultu najprawdopodobniej usytuowane na miejscu dawnego cmentarza i cerkwi. Za drewnianym mostem drogowym, na lewym brzegu pole namiotowe.
53.00	10.00	Przepływamy pod mostkiem na lokalnej leśnej drodze. Wpływamy w obszar bagien Doliny Rospudy – torfowisk bogatych w rzadką florę i faunę.
61.00	2.00	Rospuda zaczyna się rozszerzać, nurt leniwieje całkowicie. Z lewej strony ujście rz. Blizna.
63.00	0.00	Ujście do jez. Rospuda Augustowska (pow. 1,04km2) i umowny koniec szlaku kajakowego.