Kanał Elbląski – etap 2 – Kajaki Olsztyn – wypożyczalnia, spływy kajakowe

Kanał Ostródzko-Elbląski – etap 2: Miłomłyn-Staszkowo – 31.30 km

Cały system Kanału Elbląskiego (Kanału Oberlandzkiego, Kanału Ostródzko-Elbląskiego) wpisuje się w grupę zabytków techniki stanowiących wyjątkowe dobro kultury materialnej na skalę światową i znalazł się wśród 150 najbardziej atrakcyjnych turystycznie obiektów na terenie Polski. Wszystkie obiekty związane z kanałem zostały przemyślnie zaprojektowane tak by całość funkcjonowała bez zarzutu w długim okresie czasu. Funkcjonujący dziś system, w którym nie dokonuje się ingerencji konstruktorskich a jedynie wymienia elementy wyeksploatowane na nowe wykonywane ściśle według historycznych modeli jest dowodem na geniusz autora.

Zasada działania elementów najbardziej spektakularnych jak pochylnie została wypracowana prze Jacoba Steenkego podczas wizyt na Kanale Morrisa (USA) i na podstawie jego dotychczasowej wiedzy i została dostosowana do lokalnych warunków. Rozwiązania techniczne Kanału Morrisa zostały zaadaptowane dla Kanału Elbląskiego ale poprzez wprowadzenie wielu zmian stały się modelowym dla światowego budownictwa hydrotechnicznego układem pochylni z grzbietami górnymi. System ten był wyjątkowo wodooszczędny, realizacja pomysłu zapewniła autorowi miejsce w historii techniki a dzieło w grupie najwybitniejszych dzieł XIX wiecznego budownictwa wodnego. Pochylnie Kanału Elbląskiego stały się modelowym przykładem pochylni podłużnej. Jacob Steenke uważnie śledził wszelkie stosowane ówcześnie rozwiązania, przez cały czas szukał rozwiązania optymalnego dla warunków Pojezierza Iławskiego i Żuław Wiślanych. Już w chwili uruchomienia kanału doceniono jego rozwiązania a we wszystkich podręcznikach budownictwa wodnego od połowy XIX i w XX w. omawiane były pochylnie kanału.

W skład drogi wodnej kanału wchodzą różne elementy będące częścią systemu jak: pochylnie, śluzy, jazy, wrota ochronne (bezpieczeństwa, przeciwpowodziowe). Kanał obecnie składa się z trzech odcinków, gdzie miasto Miłomłyn przyjmuje się jako punkt węzłowy:

etap 1. Śluza Miłomłyn – Zalew Wiślany (72.75km)

etap 2. Śluza Miłomłyn – Staszkowo (31.30km)

Na trasie znajdują się następujące elementy i budowle kanału:

śluza Miłomłyn (0.00km)
śluza Zielona (4.62km)
śluza Ostróda (15.11km)
śluza Mała Ruś (19.13km)
odcinki przekopane między jeziorami (razem 15.34km)

etap 3. Śluza Miłomłyn – Iława (31.00km)

Szlak ten umożliwia niezwykłą podróż po świecie XIX wiecznej techniki. Obiekty hydrotechniczne stanowią wyjątkowa atrakcję dla kajakarzy. Kanał częściowo prowadzi korytem skanalizowanej rz. Liwa przez co ma charakter naturalnej rzeki.

Szlak można połączyć z pozostałymi odcinkami kanału a poprzez liczne jeziora również z wieloma innymi szlakami regionu.

Szczegółowy opis szlaku

km [w dół rzeki]	km [w górę rzeki]	Opis
0.00	31.30	Śluza Miłomłyn – dł. 33.88m; szer. 3.60m, różnica poziomów 2.80m. Początek szlaku żeglownego skanalizowanym korytem rz. Liwa.
0.05	31.25	Przepływamy pod stalowym mostem belkowym z 1927r. na drodze Miłomłyn – Zalewo.
2.15	29.15	Z prawej strony ujście rz. Liwa (Korbajna). Stan wód reguluje jaz.
3.49	27.81	Mijamy betonowy most łukowy z 1908r. na drodze Miłomłyn – Liwa.
4.62	26.68	Śluza Zielona – dł. 34.19m; szer. 3.55m; rónica poziomów 1.4m. płyniemy szerokim korytem, na lewym brzegu widać zabudowania m. Miłomłyn. Brzegi porasta trzcina.
5.48	25.82	Mijamy betonowy most łukowy z 1908r. na drodze Liwa – Piławki.
8.00	23.30	Rozpoczyna się najbardziej dziki fragment kanału. Brzegi porasta bujna roślinność regulacja brzegów jest nieczytelna.
10.50	20.80	Ujście rz. Liwa (wylot kanału) do jez. Drwęckiego (pow. 8.40km2). Kierujemy się w lewo w kierunku m. Ostróda.
13.05	18.25	Przepływamy pod stalowym mostem kolejowym z kamiennymi łukowymi przyczółkami z 1893r. linii Ostróda – Miłomłyn.
14.80	16.50	wpływamy w sztucznie przekopany kanał w północno-wschodniej części jeziora. Otacza nas zabudowa m. Ostróda.
15.05	16.25	Przepływamy pod stalowym mostem belkowym z l. 1928-930 na drodze Ostróda – Elbląg.
15.11	16.19	Śluza Ostróda – dł. 29.15m; szer. 3.26m, różnica poziomów 1.60m. płyniemy dalej kanałem.
15.20	16.10	Przepływamy pod wieloprzęsłowym mostem belkowym z 1990r. na obwodnicy miejskiej.
15.35	15.95	wpływamy na jez. Pauzeńskie (pow. 2.73km2), płyniemy wąską odnogą. Brzegi porośnięte trzciną. Obfitość ptactwa.
16.11	15.19	Skręcamy na wschód w drugą odnogę jeziora.
16.82	14.48	wpływamy w kanał.
19.10	12.20	Przepływamy pod kamiennym mostem z ceglanym, łukowy sklepieniem z 1875r. i wpływamy do śluzy.
19.13	12.17	Śluza Mała Ruś – dł. 29.33m; szer. 3.19m, różnica poziomow 1.40m. płyniemy dalej kanałem. Miejscami widoczne betonowe umocnienia brzegów. Brzegi porośnięte drzewami, co nadaje kanałowi naturalnego charakteru.
16.42	14.88	Z lewej strony wypływ rz. Szelążnica uchodzącej do jez. Pauzeńskiego.
21.42	9.88	wpływamy na jez. Szeląg Wielki (pow. 6.68km2). Kierujemy się w prawo na południowy wschód. Brzegi jeziora są zalesione. Wiele tu dogodnych miejsc biwakowych.
27.96	3.34	Na lewym brzegu widoczna m. Kątno.
28.96	2.34	Mijamy żelbetowy most belkowy z 1987r. na drodze Ostróda – Olsztyn
29.00	2.30	wpływamy w długi przepust pod groblą kolejową linii Ostróda – Olsztyn i mostem drogowym. Przepust kamienny z ceglanym, łukowy sklepieniem z 1871r. Po lewej stronie kładka holownicza dla pieszych.
29.05	2.25	Przepływamy pod betonowym mostem.
29.54	1.76	Wypływamy z przepustu na jez. Szeląg Mały (pow. 0.80km2). Jeziora Szeląg Wielki i Mały powstały po przecięciu jez. Szeląg groblą. płyniemy kanałem.
31.30	0.00	Zasadniczy koniec kanału. Po lewej stronie przystań.