Rzeka Łyna

„Rzeka Łyna” – 215.00 km

Szlak historyczną rzeką regionu. Olsztyn (Allenstein) – stolica regionu – to miasto nad Łyną (Alne). Rzeka o zróżnicowanej charakterystyce i zmiennym krajobrazie. Płynie lasami, polami, łąkami, tworzy wartkie przełomy i malownicze zakola. Rzeka zmienia się w zależności od pory roku, szczególnie w okresie zimy i wiosny niesie ze sobą duże masy wody, prąd jest bardzo szybki, miejscami gwałtowny. Bieg swój rozpoczyna na skraju Mazur i biegnie przez historyczną Warmię. Uchodzi do Pregoły na terenie Obwodu Kaliningradzkiego. Początkowy sześciokilometrowy odcinek bardzo trudny do przepłynięcia w okresie wegetacji roślin. Odcinek przez rezerwat „Las Warmiński” zawsze jest bardzo trudny i uciążliwy – wymaga pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody. Odcinek przez ośrodek Rady Ministrów Łańsk wymaga zgłoszenia zamiaru przepłynięcia. Na odcinku od Lidzbarka Warmińskiego w stronę granicy państwa brzegi porasta w dużych ilościach Barszcz Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi) oraz inne jego odmiany. Ze względu na swoje niebezpieczne właściwości w okresie letnim należy zachować szczególną ostrożność.

Szlak może stanowić kontynuację spływu rzekami: Marózka, Wadąg, Symsarna, Elma, Pisa, Guber. Po załatwieniu odpowiednich formalności można płynąć do rz. Pregoły na terenie Obwodu Kaliningradzkiego.

Szczegółowy opis szlaku

km
[w dół rzeki]
km
[w górę rzeki]
Opis
0.00 215.00 Rurowy przepust pod drogą koło m. Wólka Orłowska. Wcześniej Łyna to wąska struga nie nadająca się do płynięcia. Płyniemy wąskim korytem wśród wzgórz.
2.00 213.00 Wpływamy na jez. Krzyż.
2.50 212.50 Wypływ rzeki na północy. Płyniemy gęstym trzcinowiskiem.
2.80 212.20 Wpływamy na jez. Małe Brzeźno.
3.30 211.70 Wypływ rzeki w północno – wschodnim krańcu jeziora. To 200m zatrzciniony odcinek łączący jez. Małe Brzeźno i Duże Brzeźno.
3.50 211.50 Docieramy do jez. Duże Brzeźno.
4.50 210.50 Wypływ rzeki w północno – wschodnim krańcu jeziora. Płyniemy przez trzcinowisko.
5.50 209.50 Wpływamy na jez. Morze. Rozwinięta roślinność wodna, dużo ptactwa. Brzegi porasta trzcina.
5.70 209.30 Wypływ rzeki na północnym brzegu.
6.50 208.50 Brzeźno Łyńskie – na prawym brzegu dogodne miejsce rozpoczęcia spływu. Przepływamy pod mostem drogowym.
7.20 207.80 Wpływamy na jez. Kiernoz Mały (pow. 0.54km2). Wypływ rzeki na północnym zachodzie jeziora.
8.00 207.00 Wpływamy na rzekę i docieramy do jez. Kiernoz Wielki (pow. 0.82km2)
9.00 206.00 Przed nami długa wyspa w poprzek jeziora a za nią m. Kurki – historyczna granica Warmii.
9.70 205.30 Z lewej strony ujście rz. Marózka. Przepływamy pod mostem drogowym.
12.20 202.80 Płyniemy szeroką doliną. Nurt szybki. Wpływamy w południowa zatokę największego na trasie jez. Łańskiego (pow. 11.0km2), bardzo atrakcyjnego krajobrazowo. Na brzegach wiele dogodnych miejsc biwakowych. [UWAGA!] Jezioro jest bardzo dużym akwenem. Przy silnym wietrze tworzy się wysoka fala.
13.50 210.50 Wpływamy na dużą mieliznę znajdującą się na środku jeziora i oznaczoną kopcem z usypanych kamieni.
14.50 200.50 Mijamy cypel półwyspu nieistniejącej już leśniczówki Dzierzguny. W tym miejscu jezioro ma największą szerokość.
16.00 199.00 Mijamy osadę Rybaki (Łańsk) na lewym brzegu.
16.80 198.20 Z prawej strony mijamy płw. Lalka.
18.50 196.50 Osiągamy zwężenie jeziora.
20.00 195.00 Wąską szyją wpływamy na ostatni akwen jeziora. Przed nami wyspa. Prawy brzeg usłany jest wieloma charakterystycznymi pomostami ośrodka rządowego Łańsk.
21.20 193.80 Przy jednym z pomostów koło plaży ukryte w trzcinowisku ujście rzeki.
21.30 193.70 Jesteśmy na terenie ośrodka rządowego. Niejednokrotnie ochrona eskortuje aż do momentu opuszczenia terenu.
21.50 193.50 Przepływamy pod mostem na drodze wewnętrznej.
21.70 193.30 Zastawka (jeśli zamknięta konieczna przenoska).
22.40 192.60 Wpływamy na jez. Ustrych (pow. 0.82 km2). Jesteśmy na terenie rezerwatu „Las Warmiński”.
22.80 192.20 Skręcamy w lewo.
24.10 190.90 Mijamy półwysep na prawym brzegu.
24.70 190.30 Docieramy do mostu i spiętrzenia wody na potrzeby elektrowni. Przenosimy kajaki poniżej elektrowni.
24.80 190.20 Zaczyna się przełom rzeki. [UWAGA!] Ten odcinek na długości ok. 4 km ma charakter rzeki górskiej. Liczne powalone drzewa, silny, rwący nurt stwarzają poważne trudności. Większość przeszkód wymaga przenoszenia kajaka górą lub przeciskania spodem. Ten krótki odcinek pochłania wiele godzin. Nie należy podejmować się płynięcia w drugiej połowie dnia. Odcinek trudny i wyczerpujący.
27.80 187.20 Mijamy kamienne przyczółki spalonego mostu koło nieistniejącej już gajówki Sójka.
28.80 186.20 Kończy się przełomowy odcinek rzeki. Nurt zwalnia i łagodnieje.
29.50 185.50 Docieramy do m. Ruś. Na prawym brzegu plaża i dogodne miejsce biwakowe. Przed nami most drogowy i zastawka spiętrzająca wodę na potrzeby stawów hodowlanych. Z prawej strony szalowany drewnem budynek dawnego młyna. Przenosimy kajaki i wodujemy za mostem na lewym brzegu.
31.00 184.00 Wpływamy w obszar pól uprawnych i łąk. Rzeka płynie leniwie, brzegi porośnięte wysoką trzciną.
36.00 179.00 Przepływamy pod mostem drogowym. Na lewym brzegu m. Bartąg.
39.50 175.50 Na prawym brzegu osiedle Brzeziny. Jesteśmy w granicach administracyjnych m. Olsztyn.
40.00 175.00 Mijamy most w dzielnicy w ciągu ulicy Tuwima.
40.60 174.40 Ujście rzeki Kortówka na lewym brzegu.
41.00 174.00 Na lewym brzegu dzielnica Podgrodzie. Mijamy most w ciągu ulicy Obrońców Tobruku i ciepłociąg z kładką dla pieszych.
43.00 172.00 Most Mariacki (Marienbrücke) w ciągu ulicy Niepodległości i Szpital Miejski na lewym brzegu. Płyniemy zmienionym korytem rzeki (ok. 150m).
43.90 171.10 Most św. Jakuba (Wilhelmbrücke) pod ul. Pieniężnego. Płyniemy otaczając Stare Miasto ulokowane na prawym brzegu. Widoczna XIVw. katedra i kamienice.
44.10 170.90 Płyniemy przez park. Przepływamy pod kładką dla pieszych.
44.40 170.60 Mijamy Most Jana (Johannesbrücke). Dale widoczny gotycki zamek Kapituły Warmińskiej.
44.50 170.50 Przepływamy pod kładką dla pieszych.
44.70 170.30 Przepływamy pod Mostem Zamkowym (Steinbrücke).
44.90 170.10 Przed nami Most Młyński (Wassermühlbrücke) i rozwidlenie koryta. Na lewym brzegu drewniane łapaki kajaków. [UWAGA!] Za mostem wodospad z betonowymi łamaczami kry pod wodą. Spłynięcie grozi śmiercią. Przenosimy kajak kładką pieszą pod mostem aż za wodospad.
45.00 170.00 Przepływamy pod dwoma wysokimi kamienno-ceglanymi wiaduktami kolejowymi z lat 1872-1892 z łukowymi przęsłami.
45.50 169.50 Przepływamy pod mostem drogowym. Płyniemy przełomem Łyny przez Las Miejski. Rzeka płynie tu wciętą w wysokie wzgórza doliną porośniętą lasem.
48.00 167.00 Kończy się przełom Łyny. Rzeka płynie coraz szerzej. Mijamy Most Smętka.
50.00 165.00 Dopływamy do rozlewiska spowodowanego cofką od elektrowni Łyna z 1907r. Z prawej ujście rz. Wadąg.
50.20 164.80 Dopływamy do tamy spiętrzającej. Przenoska lewą stroną przy elektrowni.
53.00 162.00 Rzeka rozszerza się. Płyniemy doliną. Nurt prawie niewidoczny. Most na wysokości m. Redykajny.
55.50 159.50 Główne koryto rzeki skręca na południowy-zachód. My kierujemy się na północ sztucznie przekopanym na potrzeby elektrowni Brąswałd kanałem. Starorzecze Łyny jest niespławne ze względu na wyschnięte i zarośnięte odcinki.
55.90 159.10 Elektrownia Brąswałd z 1939r. (z turbinami „Siemensa z 1936r.) i tama z przepławką dla ryb. Przenoska kajaków po betonowej przepławce.
56.30 158.70 Wpływamy na małe rozlewisko Śledinek (Kesing).
57.50 157.50 Wpływamy w kanał. Mijamy most na drodze Brąswałd – Kajny.
58.00 157.00 Kolejny odcinek kanału i wpływamy na jez. Mosąg (pow. 0.92 km2).
58.50 156.50 Ujście kanału w północnej części jeziora. Most na drodze Brąswałd – Barkweda z trójprzęsłowym jazem regulującym poziom wody w razie awarii elektrowni. Przeciskamy się pod zastawką. Jeśli jest zbyt nisko konieczna przenoska lewym brzegiem.
60.00 155.00 Połączenie kanału ze starorzeczem. Płyniemy bagnistą doliną.
71.50 143.50 Most drogowy w m. Kłódka. Na prawym brzegu prywatne pole biwakowe.
80.00 135.00 Na lewym brzegu osada Knopin. Widoczna kolegiata w m. Dobre Miasto.
86.00 129.00 Rozwidlenie koryta rzeki. W lewo starorzecze Mała Łyna. Płyniemy prosto sztucznie przekopanym kanałem.
87.00 128.00 Centrum Dobrego Miasta. Na lewym brzegu kolegiata. Przed nami most drogowy. Przenoska prawą stroną.
88.00 127.00 Połączenie Małej i Dużej Łyny.
89.00 126.00 Most drogowy na wysokości osady Kosyń. Z prawej strony las, brzegi wysokie urwiste.
95.00 120.00 Na lewym brzegu dostrzegalny zespół pałacowy biskupów warmińskich w Smolajnach. Most drogowy. Zaczyna się kolejny przełom Łyny przez las. Prąd szybszy. Brzegi urwiste.
114.50 100.50 Płyniemy szeroką bagnistą doliną, rzeka meandruje, brzegi silnie porośnięte. Most drogowy na wysokości m. Łaniewo.
127.00 88.00 Most drogowy na wysokości osady Pilnik.
128.50 86.50 Most drogowy w m. Lidzbark Warmiński. Płyniemy przez centrum. Na lewym brzegu Stare Miasto i gotycki zamek biskupów warmińskich.
131.50 83.50 Mijamy zamek.
132.00 83.00 Dopływamy do rozwidlenia koryta. Zespół elektrowni wodnych. Wybieramy lewą odnogę a następnie przenosimy kajak w dół do rzeki.
132.50 82.50 Ujście rzeki Symsarna na prawym brzegu. Prąd wartki.
133.00 82.00 Mijamy wysoki, żelazny kratownicowy most kolejowy wsparty na murowanych filarach.
135.00 80.00 Prąd zanika, brzegi porasta czarny bez i [UWAGA !] Barszcz Sosnowskiego (Heracleum Sosnowskyi) i podobne odmiany, należy zachować ostrożność. Przy brzegach wiele obumarłych drzew.
136.50 78.50 Kolejny kratownicowy most kolejowy wsparty na murowanych filarach.
136.60 78.40 Rozpoczyna się cofka od elektrowni Wojdyty.
137.00 78.00 Elektrownia Wojdyty. [UWAGA!] Wysokie niezabezpieczone spiętrzenie na potrzeby elektrowni. Należy zachować szczególną ostrożność by prąd nie poniósł kajaka. W momencie pojawienia się za zakrętem urządzeń elektrowni należy natychmiast skierować się na prawy brzeg do betonowego nabrzeża. Niewygodna ok. 40m przenoska. Elektrownia Wojdyty piętrzy wodę na ok. 4m.
141.50 73.50 Na lewym brzegu ujście rzeki Elma. Brzegi wysokie z urwistymi, piaszczystymi skarpami. Nurt wartki.
149.00 66.00 Kolejna elektrownia Kotowo (w 2009 jeszcze w trakcie budowy). Długa niewygodna przenoska lewym brzegiem).
149.50 65.50 Most drogowy na lokalnej drodze Kotowo-Morawa.
150.00 65.00 Na lewym brzegu ujście cieku wodnego. Brzegi nadal urwiste, prąd wartki.
164.50 50.50 Miejscowość Perkujki. Na prawym brzegu dogodne miejsce biwakowe dostosowane dla kajakarzy.
165.00 50.00 W dalszym biegu prąd wartki, brzegi nadal wysokie i urwiste, zalesione.
172.00 43.00 Widoczne zabudowania m. Bartoszyce. Mijamy kładkę dla pieszych. Prąd łagodnieje.
172.50 42.50 Mijamy kratownicowy most żelazny. Jesteśmy w centrum Bartoszyc.
172.80 42.20 Mijamy kolejną kładkę pieszą.
173.00 42.00 Mijamy żelazny most kolejowy wsparty na betonowych podporach z łamaczami kry.
174.00 41.00 Brzegi stały się znowu urwiste. Z piaszczystych skarp osuwają się drzewa. Prąd wartki.
182.80 32.20 Miejscowość Szylina Mała. Na lewym brzegu dogodne miejsce biwakowe przystosowane dla kajakarzy.
187.80 27.20 Na prawym brzegu osada Pieny, Brzegi przestają być zalesione. Pojawiają się łąki i pastwiska.
194.30 20.70 Widoczne zabudowania miejscowości Rygarby.
194.80 20.20 Ujście rzeki Pisa na prawym brzegu.
196.00 19.00 Na prawym brzegu mijamy miejsce biwakowe ośrodka wojskowego.
197.00 18.00 Na lewym brzegu grodzisko a na prawym dogodne miejsce biwakowe przystosowane dla kajakarzy.
198.20 16.80 Docieramy do m. Sępopol. Na prawym, brzegu zabudowania. Mijamy most drogowy. Zaraz za nim resztki starego mostu [UWAGA!] Przy niskich stanach wody ruiny mogą piętrzyć wodę i konieczna może okazać się przenoska.
198.50 16.50 Mijamy Stare Miasto po prawej stronie: gotycki kościół pw. św. Michała Archanioła i pozostałości murów XIVw. miejskich z fragmentami baszty.
198.70 16.30 Mijamy kładkę pieszą.
200.00 15.00 Na prawym brzegu ujście rzeki Guber z kratownicowym żelaznym mostem drogowym.
201.00 14.00 Za Sępopolem nurt znacznie zwalania. Zaczęła się cofka spowodowana zrujnowaną już elektrownią w Prawdinsku (Obwód Kaliningradzki) piętrzącą wodę na ok. 14m.
209.50 5.50 Na lewym brzegu widoczne zabudowania koloni m. Stopki.
210.50 4.50 Stanica wodna w Stopkach na lewym brzegu. Dogodne miejsce biwakowe przystosowane dla kajakarzy.
215.00 0.00 Granica Państwa

Opracowano na podstawie dostępnych informacji oraz obserwacji własnych (wg stanu na 2009r.) © anna majewska